بازگشت به صفحه اصلی

 

تداوم شرمگین ختنه دختران در کردستان

محمدرضا اسکندری

mreskandari@gmail.com

 

در آستانه آغاز سال ۲۰۰۹ میلادی، سال رشد و آگاهی، سال دسترسی به فنون علمی و رسیدن به درجات عالی انسانی هنوز هم دختران مثله می‌شوند و مظلومانه به مسلخ برده می‌شوند.

واشینگتن پست گزارش دردناکی از ختنه دختران در کردستان را منتشر کرده است. در رابطه با ختنه دختران گزارش‌های زیادی خوانده بودم، اما زمانی که کتاب گل صحرا، داستان زندگی واریس دیری، خانم سومالیائی را که یک مدل بین‌المللی معروف و در عین حال سخنگوی حقوق زنان در آفریقاست، خواندم به عمق زشتی و هولناکی ختنه دختران پی‌بردم.

در پی این عمل شنیع دختری در عنفوان جوانی‌اش مثله می‌شود تا همانند یک شی متحرک در خدمت مرد قرار بگیرد. بر طبق گزارش واشینگتن پست این‌بار نه در افریقا بلکه در کردستان هنوز هم دختران زیادی قربانی این جنایت می‌شوند.


برای آشنایی اذهان عموم به سراغ دو فعال حقوق زنان رفتم تا نظر و توصیه‌شان را در رابطه با این معضل مخرب و ضد انسانی بپرسم. لذا با خانم نارین محمدی هنرمند، نقاش، فعال مدنی و زنان ساکن کردستان عراق و خانم خرمی جامعه‌شناس، مدافع حقوق بشر ساکن هلند مصاحبه‌هایی انجام دادم که توجه شما را بدان جلب می‌کنم.


واشینگتن پست / عکس

خانم محمدی، واشینگتن پست گزارش دردناکی از ختنه دختران در کردستان را منتشر کرده است. می‌توانید بگویید در کدام قسمت کردستان و چرا این کار را انجام می‌شود؟

ختنه دختران در اکثر مناطق کردستان هنوز به قوت خود باقی است. در کردستان عراق درمیان عشیره‌های مختلف هنوز این رسم وجود دارد. یا در اورامانات در کردستان ایران بیشتر زن‌ها ختنه شده و می‌شوند و برای این کار هم توجیه شرعی می‌آورند.

اما در واقع بکی از دلایل آن دوری مردان از خانواده به دلیل رفتن به دیگر شهرها برای کار به مدت طولانی است و تنها ماندن زنان در این مدت این تصور را در ذهن مردمان بوجود آورده است که ممکن است زنان به خاطر نیاز جنسی با مردان دیگری ارتباط برقرار کنند. البته این هم خود ناشی از آموزه‌های مذهبی می‌باشد و در واقع همه این‌ها برای کنترل و سرکوب جنسی زنان انجام می‌گیرد.

خانم محمدی، با توجه به این‌که تمام مردم جهان به خصوص مرکز اسلامی سنی در دانشگاه الازهر و سایر علمای مذهبی شیعه این عمل را تقبح کرده‌اند، چرا بعضی از کردها به این عمل دست می‌زنند؟

در اکثر کشورهای مسلمان ختنه زنان انجام داده می‌شود. اما آنچه امروز در کردستان جلب توجه می‌کند خشونت علیه زنان در ابعاد مختلف است که روزانه جان چندین زن را می‌گیرد.

مساله‌ای که هست این است که در میان علمای دین اسلام، انسان‌هایی هستند که می‌خواهند اسلام و قرآن را با توجه به شرایط امروز تفسیر نمایند که در این میان تا حدود خیلی کمی حقوق زنان را در آن می‌گنجانند.

اما به خاطر سیستم مردسالار و مذهبی و قبیله‌ای که هنوز در بسیاری از مناطق حاکم است، ریشه کن کردن این اعمال غیر انسانی، زمان‌بر است. در میان کردها قبل از این‌که خود را کرد بدانند، خود را به عنوان یک مسلمان می‌شناسند و این مساله ربطی به کرد بودن آن‌ها ندارد و بیشتر ناشی از آموزهای دینی است.

اما در مورد فتوای علمای دینی مانند علمای دینی الازهر باید بگویم که من در پشت این فتواها نوعی سیاست می‌بینم، نه تلاشی جدی برای حل مساله. روحانیون و علمای دینی وقتی که قرار است فتوای جهاد صادر کنند آن‌چنان با قوت عمل می‌کنند که گاهی انسان دهانش از تعجب باز می‌ماند.

همین چند وقت پیش روحانیون در کردستان عراق و به خصوص در شهر اربیل در یک روز در نماز جمعه چنان فریادی به راه انداخته بودند که انسان وحشت می‌کرد.

من که در اربیل زندگی می‌کنم از نزدیک شاهد این فتواها بودم. این روحانیون اگر می‌خواستند که این مساله را حل کنند، تنها یک روز کافی است. آن‌ها با یک فریاد بر سر این مردم این مشکل را حل می‌کردند. کافی است که همه آن‌ها در یک روز با همان قوتی که از تصویب قانون چهار همسری دفاع کردند، ختنه دختران را محکوم کنند.

اما آن‌ها این امر را نمی‌خواهند. تلاش‌های روحانیون و فتواهای آنان تنها برای حفظ آبرو و حفظ موقعیت سیاسی خودشان است. اگر چند تنی هم در این میان واقعاً به فکر حل این معضل باشند صدایشان در این میان به جایی نمی‌رسد. خلاصه این‌که نه دین و نه روحانیون نمی‌توانند این معضل را حل کنند، بلکه آن‌ها خود معضلی هستند که باید حل شوند.


نارین محمدی

خانم محمدی، آیا دولت در مقابل این حرکت غیر انسانی خانواده‌ها تا به حال کاری در جهت آگاهی مردم و مبارزه با این عمل انجام داده است؟

دولت ممکن است واکنشی نشان دهد اما تنها واکنش نشان دادن نتیجه‌ای ندارد. دولت می‌میتواند با تغییر سیستم آموزشی و درست کردن برنامه‌های آموزشی تلویزیونی کار مفیدی انجام دهد. در واقع دادن آزادی بیشتر بیان در این فضای شبه دموکراتیک است که می‌تواند در اگاه‌سازی مردم نقشی ایفا کند.

در کنار این امر این خود جامعه مدنی است که باید در این راستا فعال باشد و در کردستان (منظورم هم کردستان ایران و هم کردستان عراق است) جامعه مدنی قوی وجود ندارد. می‌دانم که خیلی‌ها با این حرف من مخالف هستند و در بهترین شرایط هزاران استدلال خواهند آورد که نمی‌دانم صدام فلان کرد و خمینی بهمان کرد.

اما این استدلالات هرچند درست است مشکلات کردستان را حل نمی‌کند. ما برای حل معضلات کردستان به جامعه مدنی قوی نیاز داریم و نباید مانند جوجه‌هایی که دهان‌شان را باز می‌کنند تا مادرشان غذا را در گلوی آن‌ها بگذارد همیشه چشممان به دولت باشد. این ماییم که به عنوان یک شهروند موظفیم معضلات را حل کنیم.

خانم خرمی از لحاظ جسمی و روانی ختنه چه تاثیری بر زندگی دختران و زنان دارد؟

ختنه یا همان ناقص‌سازی جسمی زنان عملی است که طی آن بخشی از آلت تناسلی زن بریده می‌شود و باعث کاهش میل جنسی زنان می‌شود. ختنه از لحاظ جسمی عواقب مستقیمی بر سیستم بیولوژی زنان دارد. زیرا این عمل در یک شرایط بسیار ابتدائی، غیر بهداشتی، بدون بیهوشی و سر کردن موضعی و در اکثرا مواقع با تیغ‌های ژیلت انجام می‌شود.

در گزارش‌های متعددی آمده است که عمل ختنه بواسطه کند بودن تیغ توسط دندان هم انجام شده است. عواقبی که این عمل ضد انسانی برای دختران به همراه می‌آورد عبارت از درد، خونریزی شدید، شوک، به خاطر درد شدید در زمان ادرار کردن، نگاه داشتن ادرار و درد کلیه، عفونت مکرر، درد زیاد به هنگام پریود ماهانه، عفونت دستگاه تناسلی و تخمک‌ها، عفونت در دستگاه ادرار و کلیه‌ها می‌باشد.

این تنها گوشه ای از عواقب جنسی است که ختنه با خود به همراه می‌آورد. بزرگترین عواقب ناشی از ختنه عواقب روحی و روانی این مساله است.

زمانی که یک دختر جوان به روشی خشونت‌آمیز و بدون کمترین دارو و درمان و بی‌خبر به مسلخ برده می‌شود تا نقص جنسی شود. اعتمادش را به هرکسی از دست می‌دهد. این عمل در یک دختر جوان احساس ضعف و زبونی ایجاد می‌کند و ناچار به تسلیم می‌شود.

دختری که توسط مادر، مادربزرگ و اقوام نزدیک به بدترین شیوه ممکن نقص عضو می‌شود همواره دچار ترس و اضطرابی درونی می‌شود.


طاهره خرمی

خانم خرمی، آیا در اروپا افراد مذهبی مسلمان هنوز هم دختران خود را ختنه می‌کند؟

متاسفانه تعدادی از دختران که والدین آن‌ها از افریقا آمده‌اند و یا والدین آن‌ها مسلمان هستند در سنین جوانی در اروپا و هلند هنگامی برای تعطیلات به کشورهای خود می‌روند ختنه می‌شوند. در این رابطه سهم کشورهای افریقائی از همه بیشتر بوده است.

خانم خرمی، دولت‌های اروپایی چه کارهای در این رابطه انجام داده‌اند؟

تمام دولت‌های اروپا با تصویب قانونی ختنه کردن دختران و زنان را ممنوع کرده‌اند. در این راستا هم هیچ توجیه مذهبی را قبول ندارد. والدینی که چنین کاری را با دختران خود انجام دهند مورد پیگیری قانونی قرار می‌گیرند و محاکمه و روانه زندان می‌شوند.

طبق تحقیقات علمی که دولت‌های اروپایی انجام داده‌اند نشان می‌دهد که ختنه کردن و یا برید کلیتورس یعنی محروم کردن دختران و زنان از لذت‌های جنسی و بروز بیماری‌ها و مشکلات فراوانی در هنگام عادت ماهانه و زایمان است.

آن‌ها تلاش کرده‌اند با آموزش و دادن آگاهی به دختران و آموزگاران هر حرکت مشکوک و حتی حرف‌های مشکوک والدین در این رابطه را خوب بررسی نمایند.

خوشبختانه در حال حاضر بعضی از متخصصان و جراحان در حال یک تحول جدید در رابطه با ترمیم کلیتورس بریده‌شده هستند. در گزارشی که من در شهرزاد نیوز خواندم در بورکینافاسو این جراحی‌ها به صورت مجانی انجام می‌شود و در جای دیگر افریقا هزینه جراحی به روش جدید در بیمارستان دولتی، 150 دلار می‌باشد.

پزشکان و جراحان معتقد هستند چون بخش زیادی از کلیتوریس زن در داخل بدن است و در حین ختنه کردن فقط چند سانتی‌متر بیرونی آن بریده می‌شود، می‌توان حساسیت جنسی را تا حدی، و نه به طور کامل، به این زنان بازگرداند. علت آن است که بخش باقی مانده کلیتوریس ضعیف است و دقیقاً همان نقشی را ایفا نمی‌کند که در زنان سالم دارد.

Share


متن گزارش روزنامه واشنگتن پست (انگلیسی)
منبع: http://www.zamaaneh.com/jiar/2009/01/post_57.html