انترناسیونال ۲۶۶
سوسیالسیم و سکولاریسم در مقابل جنبش اسلامی
مصاحبه‌ی با مریم نمازی در باره کنفرانس بزرگ "اسلام سیاسی، قانون شریعه و جامعه مدنی"
انترناسیونال: شورای اکس‌مسلم در بریتانیا اولین کنفرانس بین‌المللی تمام روز خود را در جمعه ۱۰ اکتبر ۲۰۰۸ راجع به اسلام سیاسی، قانون شریعه و جامعه‌ی مدنی برگزار کرد. کنفرانس چطور پیش رفت؟
مریم نمازی: این کنفرانس موفقیتی بزرگ بود. نزدیک به ۳۰۰ نفر به کنفرانس آمدند تا راجع به مسائل مختلفی بحث کنند؛ ارتداد، آزادی نقد و محکومیت مذهب، قانون شریعه و جامعه‌ی مدنی و اعتقاد به آفرینش
و مدارس مذاهب مختلف و آموزش مذهبی. کنفرانس در روز بین‌المللی علیه مجازات اعدام انجام می‌شد و یادآور روشنی از افراد بسیاری بود که در کشورهایی که قانون اسلامی دارند به جرم ارتداد کشته شدند
یا مواجه با اعدام هستند.
فریبرز پویا (رئیس انجمن سکولار ایران) کنفرانس را افتتاح کرد و پس از خوشامدگویی و فیلمی به نام "شکستن تابو" از پتی دبونیتاس، من سخنرانی افتتاحیه را ایراد کردم. در سخنرانی من از این گفتم که جنبس
اسلام سیاسی چگونه از زبان حقوق و ضدنژادپرستی خطاب به غربی‌ها استفاده می‌کند تا بتواند امر خودش را پیش ببرد؛ آنها بلدند چگونه خود را خوب جلوه دهند اما خودشان، دادگاه‌هایشان، مدارس‌شان
و رهبران‌شان چیزی نیستند مگر دنبالچه‌ی دولت‌های اسلامی. من در ادامه صحبت‌هایم هم راست‌گرایان و هم چپ ناسیونالیست اروپا را نقد کردم. در سخنرانی، گفتم: "البته راست اروپا می‌خواهد ما باور کنیم
این مختصِ اسلام است؛ اما در بنیاد چنین نیست. در حالیکه هر مذهبی که قدرت سیاسی داشته باشد همین کار را کرده و همین کار را می‌کند. اگر مسیحیت امروز قابل تحمل‌تر به نظر می‌رسد این تنها به این
خاطر است که دوره‌ی روشنگری را از سر گذرانده. می‌خواهند ما باور کنیم که سکولاریسم و آتئیسم دلیل عروج اسلام سیاسی است چون می‌گویند که ما داریم سنت‌های یهودی مسیحیِ اروپا را زیر سوال می
بریم. اما در واقعیت ارزش‌های اجتماعی پیشرو امروز نتیجه‌ی نبردهایی سخت است – که اغلب دقیقا علیه همان سنت‌های مذهبی بوده که آنها عزیز نگاه می‌دارند. می‌خواهند ما باور کنیم که باید جلوی مسلمان‌ها
را بگیریم تا اروپا را اسلامی نکنند. می‌خواهند به ما بقبولاند که مسلمانان و کسانی که این نام را بهشان نسبت می‌دهند دقیقا همان اسلام‌گرایان و جنبش اسلام سیاسی هستند. واقعیت اینست که بسیاری از
میلیون‌ها نفری که به خارج از کشور می‌گریزند اولین قربانیان و خط اول مقاومت علیه این جنبش هستند. می‌خواهند به ما بقبولانند که داریم برای ارزش‌های غربی می‌جنگیم در حالی که این‌ها ارزش‌های جهانشمول
هستند. به هر جای ایران که بروید، ارزش‌های روشنگرانه ای را می‌بینید که از دورترین تصورات‌تان هم فراتر است. می‌خواهند به ما بقبولانند که راه‌حل در مقابل اسلام‌‌گرایی راه‌حل نظامی است با این‌که "دخالت"هایشان
در عراق، فلسطین و افغانستان فقط به تقویت این جنبش انجامیده. اما چپ ناسیونالیستِ اروپایی هم چیزی بهتر از این نیست. وقتی کار به حقوق در قوانین اسلامی می‌رسد این‌ها همیشه مبصر می‌شوند. این‌ها
جنبشی ضداستعماری هستند و چشم‌اندازشان با طبقات حاکم باصطلاح جهانِ سوم تطابق می‌کند. آنها طرفدار "مستعمره‌ها" هستند، حالا هر اتفاقی که می‌خواهد در آنها بیافتد. و درک آنها از "مستعمره‌ها"
اروپامحور، ارباب‌منشانه و نژادپرستانه است. می‌خواهند ما بپذیریم مردم در این کشورها با رژیم‌هایی که علیه‌شان مبارزه می‌کنند یکی هستند. حتی ضدامپریالیسمشان هم پوچ است؛ نمی‌خواهند کمی عمیق شوند
و ببیند چگونه اسلام سیاسی بخش دائمی نظم نوین جهانی است.
همانطور که گفتم عجیب نیست که افراد بسیاری در سراسر جهان می‌خواستند در این کنفرانس شرکت کنند و بفهمند ما چه داریم که بگوییم. ما حتی درخواست شرکت در اینجا از افغانستان و پاکستان را داشتیم گرچه
آنها به دلایل دیگر نتوانستند بیایند. "
بعد از سخنرانی افتتاحیه‌ی من، اولین مبحث با نام "قوانین ارتداد و آزادی محکوم کردن و انتقاد از مذهب" به مدیریت کاسپار ملویل، سردبیر مجله‌ی "نیو اومانیست" (۱)، آغاز شد. این افراد در این بحث شرکت داشتند:
مینا احدی (رئیس شورای اکس مسلم در آلمان)، ای.سی گری‌لینگ (فیلسوف و نویسنده)، احسان جامی (رئیس سابق شورای اکس مسلم در هلند)، فریبرز پویا، هان استینسون (رئیس اجرایی انجمن اومانیست بریتانیا)
و ابن وراق (نویسنده). آنها به آزادی فوری تمام کسانی که به جرم "ارتداد" زندانی شدندٰ، لغو مجازات اعدام و لغو قوانینی که علیه حق و آزادی محکومیت و انتقاد اسلام است، فراخوان دادند.
پس از صرف نهار نیک دودی با اجرای نمایش کمدی در نقد مذهب همه را سرگرم کرد. یکی از حرف‌های او این بود: "مذهب یه جورایی مثل یه سگ گنده می‌مونه؛ اگه مال تو باشه دوسش داری و بهت آرامش می‌ده اما بقیه
رو می‌ترسونه و حداقل کاری که می‌شه کرد اینه که از بچه‌ها دورش کنی".
سپس مبحث دوم با عنوان "قانون شریعه و حقوق شهروندی" آغاز شد. آندرو کاپسون (مدیر بخش آموزش و روابط عمومی انجمن اومانیست بریتانیا) مدیر این بحث بود؛ در این بحث این افراد شرکت داشتند: مهین علیپور
(رئیس شوراهای اکس مسلم در اسکاندیناوی)، روی براون (نماینده‌ی اتحادیه‌ی بین‌المللی اومانیست‌ها و اخلاق‌گرایان در شورای حقوق بشر سازمان ملل)، یوهان هاری (روزنامه‌نگار)، ابن وراق و خودِ من. در پایان حضار با
اشتیاق از این قطع‌نامه حمایت کردند: "این کنفرانس به دولت‌های بریتانیا و اروپا فراخوان می‌دهد که استفاده و اعمال قانون شریعه، که علیه زنان و کودکان به طور مشخص تبعیض قائل است، را متوقف کنند و حقوق شهروندی
برابر و بدون‌شرط را برای همه تضمین کنند". مخاطبین سپس به تماشای نسخه‌ی بازسازی شده‌ی فیلم گیرت ویلدرز، سیاستمدار هلندی راست‌گرا، نشستند که "بازسازی فتنه" نام دارد و رضا مرادی آن را ساخته است.
پس از استراحت، ریچارد داوکینز (دانشمند، نویسنده) به نقد "اطلس آفرینش" هارون یحیی پرداخت که بخاطر آن سایت او را در ترکیه ممنوع کرده‌اند. پس از آن نوبت سوال‌ها و جواب‌های مخاطبین بود.
سپس مبحث سوم با عنوان "تئوری آفرینش، آموزش مذهبی و مدارسِ مذاهب" آغاز شد که مدیر آن، کیت پورتئوس وود (مدیر اجرای انجمن سراسری سکولار) بود. این افراد در این مبحث شرکت کردند: ریچارد داوکینز،
تری ساندرسون (رئیس انجمن سراسری سکولار)، جوآن اسمیت (روزنامه‌نگار و فعال)، بهرام سروش (روابط عمومی کمیته‌ی همبستگی کارگری) و حمید تقوایی (لیدر حزب کمونیست کارگری ایران). سپس من در سخنرانی
اختتامیه از شرکت‌کنندگان خواستم تا حول ۸ مارس، روز جهانی زن، متحد شوند و علیه قانون شریعه و اسلام سیاسی بایستند.
در تمام روز من، بهرام سروش، فریبرز پویا و سهیلا شریفی با رسانه‌ها صحبت کردیم از جمله بی بی سی، تلویزیون العربیه، تلویزیون دولتی ایتالیا، وال استریت ژورنال، سی.ان.اس نیوز، گاردین و غیره. فیلم و عکس‌های
کنفرانس به همراه پوشش رسانه‌‌ای آن در وب‌سایت اکس‌مسلمِ بریتانیا موجود است که این را مدیون رضا مرادی هستیم. (فیلم‌ها: http://www.ex-muslim.org.uk/eng
/pressreleases/press-pages/Video-Conference-Report-October10-2008.htm و عکس‌ها: http://www.ex-muslim.org.uk/eng/pressreleases/press-pages/Picture-Conference-Report-October10-2008.htm)
به غیر از رضا، فریبرز و بهرام، جلیل جلیلی و کیوان جاوید هم نقش مهمی در سازمان‌دهی کنفرانس و در طول روز داشتند.
انترناسیونال: آیا به هدف‌تان رسیدید؟
مریم نمازی: بله فکر می‌کنم رسیدیم. منظورم این است که می‌خواستیم به مردم بگوییم که باید مقابل اسلام سیاسی بایستند اما این هم کافی نیست. اگر مخالف آن هستید چون می‌خواهید جلوی مهاجرت را بگیرید یا
چون می‌خواهید از ارزش‌های "غربی خودتان" در مقابل کسانی دفاع کنید که به نظرتان "متفاوتند و حتی لایق قانون شریعه هستند" و از ایران و سایر نقاط می‌آیند، این دیگر از نقطه نظر انسانی بی معناست. نقد اسلام به
عنوان پرچم جنبشی سیاسی مهم است اما فقط به این شرط که به همراه نقد کلی به مذهب و دسترسی‌اش به قدرت سیاسی باشد. در ضمن دلیل انتقاد هم مهم است. اگر هدف دفاع از انسان، مقدس شمردن انسان
و پیشرفت وضع انسانیت نباشد – من که شخصا نمی‌فهمم معنای آن چیست.
انترناسیونال: مجموعه افراد مختلفی برای صحبت در این کنفرانس دعوت شدند از ریچارد داوکینز، آتئیست مشهور، تا حمید تقوایی، لیدر حزب کمونیست کارگری ایران. وقتی راجع به شرکت‌کنندگان تصمیم می‌گرفتید هدف‌تان چه بود؟
مریم نمازی: می‌خواستم در واقع به مردم بگویم که جور دیگری هم می‌شود به اوضاع نگاه کرد. رسانه‌های اصلی یا راست‌گرایان را نشان می‌دهند که ضدانسانی و ضدمهاجر هستند و یا چپ ناسیونالیستی اروپا که حامی
اسلام سیاسی است. عموم مردم کلافه‌اند چون به پاسخ کاملی نیاز دارند اما آن را نه از هیچ‌کدام از این دو طرف می‌گیرند و نه از سیاست‌های دول غرب که مماشات و نسبیت فرهنگی است.
چیزی که در پاسخ‌های مردم برای من از همه جالب‌تر بود احترامی بود که به کسانی می‌گذاشتند که آنها کمونیست‌های ایرانی می‌نامیدند. همه از نقش محوری کمونیسم کارگری باخبر بودند و آن را می‌شناختند. در واقع انسانیت
عمیقِ کمونیسم کارگری به قدری از آن‌چه مردم به آن عادت دارند متفاوت است که تمایزش در تمام کارهای ما به سرعت نمایان می‌شود – از حقوق پناهنده‌ها و حقوق زنان تا شورای اکس‌مسلم.
در پایان اسلام سیاسی برای مردم مهم است چون بر زندگی‌شان، حقوق‌شان و آزادی‌هایشان تاثیر می‌گذارد. و به همین علت تنها جنبشی که مردم را مقدم میداند می‌تواند نیروی لازم برای متوقف کردن اسلام سیاسی را
بسیج کند. من قاطعانه باور دارم که ما نماینده‌ی اکثریتیم و کنفرانس‌های پراهمیتی مثل این به ما امکان می‌دهد که در مقیاس وسیع انسانها را مخاطب قرار دهیم که در حالت معمولی نمیتوانستیم.
انترناسیونال: این کنفرانس چگونه به تلاش ما برای مقابله با رژیم اسلامی در ایران و ایجاد همبستگی با مردم ایران کمک می‌کند؟
مریم نمازی: به نظرم وقتی کمک خیلی اساسی می‌کند که می‌گوید جنبشی داریم که می‌گوید مردم در ایران در خط نبرد مبارزه با اسلام سیاسی هستند و خواسته‌های مردم در اینجا جهانشمول است و نه غربی. اینگونه
است که مردم اینجا در غرب می‌فهمند که چقدر به مردم ایران و عراق و افغانستان و یا پناهندگان و پناهجویان ایرانی و غیره نزدیکند و اینگونه احساس واقعی نزدیکی و همبستگی با آنها می‌کنند. بنظرم این نوع تلاش‌ها در
ساختن جنبش همسبتگی برای پشتیبانی از مردم ایران در کار سرنگونی رژیم اسلامی حیاتی است.
اصلِ این مصاحبه به زبان انگلیسی انجام شده است و بابک کسرایی آن را به فارسی ترجمه کرده است.*