|
انقلاب مصر، انقلاب ایران و نقش زنان
از علیه تبعیض شماره ١۶
گفتگو با محسن ابراهیمی
علیه تبعیض: در انقلاب مصر حضور زنان کمتر از حضور مردان
بود. آیا این مشاهده درست است؟
محسن ابراهیمی: بله، این مشاهده درست است تا آنجاییکه به
ترکیب جمعیتی زنان و مردان در خیابانها و در مقابل دوربینهای رسانه های
جهانی مربوط است. دوربینهای رسانه های جهانی را به این خاطر برجسته
میکنم که تصویر این دوربینها اولین دریچه شناخت جهان از انقلاب مصر است
اما این تصویر هنوز واقعیت حضور زنان در انقلاب مصر را دقیق منعکس
نمیکند. زنان در خیابانها حضور وسیع داشتند اما در مقایسه با تعداد
مردان کمتر بودند. از زنان فعال در خیابانها هم، آنچه که در گزارشهای
رسانه های جهانی بیشتر به چشم میخورد، بیشتر زنان محجبه بودند. تصویری
که در رسانه های جهانی دیدیم واقعیت دقیق حضور زنان به طور کلی، و زنان
مدرن و پیشرو و سکولار را ابدا دقیق منعکس نمیکند. در صد بالایی از
فیلمهای رسانه های جهانی زنان محجبه در میدان تحریر را جلوی چشم مردم
جهان قرار دادند. این میتواند دو دلیل داشته باشد: اولا، خود اخوان
المسلمین که بالاخره اعتراف کرد که در سازماندهی این انقلاب نه سر پیاز
است و نه ته پیاز، اما تلاشهای مستاصلانه ای میکرد که یک جوری نشان دهد
مسلمین نیروی مهمی در این انقلاب هستند و قطعا حضور بخشی از زنان محجبه
در مقابل تلویزیون ممکن است نتیجه تلاش موذیانه اخوان المسلمین باشد.
(روشن است که تمام زنان محجبه را اصلا و به هیچ وجه نباید به حساب
نیروی سیاسی اخوان المسلمین گذاشت). و ثانیا، رسانه ها و ژورنالیستها
به نظر میرسد در دام تبلیغات طبقه حاکم مصر و دول غرب افتاده بودند که
گویا پشت انقلاب شکوهمند مصر، اسلامیها و اخوان المسلمین قرار دارند و
شاید بهتر است با نشان دادن مکرر زنان مححبه به نحوی این مدعی را ثابت
کنند که البته حتی برای خود این رسانه ها هم بسرعت بی پایه بودن این
تصویر معلوم شد.
گفتم که این مشاهده درست است تا آنجاییکه به ترکیب جمعیتی زنان در
مقابل دوربینهای جهانی مربوط است. پشت صحنه، تعداد زیادی زن جوان مدرن
و پیشرو و سکولار و رادیکال در سازماندهی اعتراضات نقش جدی داشتند.
همینجا توجه خوانندگان علیه تبعیض را به دو عکس و دو لینک از فعالیتها
و سخنان دو زن سازمانده جلب میکنم که به خوبی گواه نقش واقعی زنان در
انقلاب مصر است که مغایر با تصویر تا کنونی رسانه هاست. (عکسها و
لینکها در پایین این مطلب در دسترس است.)
علیه تبعیض: موقعیت اجتماعی زنان در کشور مصر چطور است؟
محسن ابراهیمی: نوال سعداوی، نویسنده پیشرو و محبوب مدافع
حقوق زنان، از همان روز اول با حضور در میدان تحریر اعلام کرد که در
کنار انقلاب مصر است. نوال سعداوی در گفتگویی در جریان انقلاب گفت که
کدهای حقوقی مصر در رابطه با زنان یکی از ارتجاعی ترین و عقب مانده
ترین در میان کشورهای عربی است. برای مثال، حق طلاق و حق حضانت فرزندان
در قوانین مصر بسیار عقب مانده و ضد زن است. هیچ قانونی برای دفاع از
زنان در مقابل آزار جنسی توسط مردان وجود ندارد. آزاری که روشن است
محصول مستقیم تفکر و تصور مذهب و فرهنگ مردسالارانه است. اگر چه دولت
مصر جزو دولتهای سکولار محسوب میشود اما در مصر زنان در سطح وسیع و
مدام و مکرر چه در خانه و چه در خیابان مورد آزار جنسی هستند و دولت
سکولار در این مورد، مثل ارتش در قبال انقلاب، "بیطرف" است. یعنی زنان
در مصر در مقابل فرهنگ اسلامی و مرد سالارانه کاملا بیدفاع هستند. زنان
زیادی در میدان تحریر صریحا گفتند که در روزهای اول به خیابان نیامدند
چون خود دولت شایع کرده بود که زنان ممکن است مورد آزار جنسی وسیع قرار
گیرند. اما میدانید همان زنان چند روز بعد چه میگفتند؟ میگفتند ما در
میدان تحریر با دنیای جدیدی مواجه شدیم. در میدان تحریر، اگر چه
تعدادمان نسبت به مردان کمتر بود اما برای اولین بار با دنیایی عاری از
تبعیض علیه زنان، عاری از تحقیر زنان مواجه شدیم. خیلیها گفتند که در
میدان تحقیر یکبار دیگر به عنوان زنی آزاد متولد شدیم. میخواهیم مصر
آینده مثل مصر میدان تحریر باشد. این دقیقا صحبتهای یکی از زنان جوان
در میدان تحریر است: "اتفاقی که در میدان تحریر مرا شگفت زده کرد این
بود که چقدر در میدان تحریر احساس امنیت و آزادی کردم. تمام شب را در
کنار کسانی که اصلا نمی شناختم گذراندم اما احساس امنیتی که در میدان
تحریر داشتم هیچ جایی احساس نکرده بودم." نوال سعداوی هم که توسط
جریانات اسلام تکفیر شده بود در میدان تحریر مورد استقبال شور انگیر
جوانان زن و مرد قرار گرفت. میدانید معنای واقعی این چیست؟ یعنی اینکه
همان مردانی که در زیر سلطه نظام طبقاتی مرد سالارانه حسنی مبارک که
ظاهرا سکولار هم بود مایه ترس و ارعاب زنان بودند در میدان تحریر، در
جریان انقلاب و تحت تاثیر انقلاب به انسانهایی کاملا متفاوت و با
رفتاری کاملا متفاوت تبدیل شده بودند.
علیه تبعیض: نقش زنان در اعتراضات ایران را چطور می بینید؟
محسن ابراهیمی: نقش زنان در اعتراضات سیاسی در ایران قابل
مقایسه با هیچ مقطعی از تاریخ و هیچ کشوری در جهان نیست. در انقلاب 88،
زنان، مخصوصا دختران جوان نه تنها در سطح وسیع شرکت داشتند بلکه در صف
اول بودند. زنان ایران نشان دادند که اصلی ترین، شجاعترین و پیشروترین
نیرو در مقابل خرافات کثیف اسلامی در باره زن در جهان معاصر هستند.
نشان دادند که عزم جزم دارند این موجودات از گور برخاسته اسلامی را به
سطل آشکال روانه کنند. زنان ایران، مردم شریف و انساندوست جهان را شگفت
زده کردند. به تحسین واداشتند. چهره های مصمم دختران جوان در انقلاب 88
برای زنان و مردان آزادیخواه جهان به یک خاطره فراموش نشدنی تبدیل شده
است. انقلاب 88، دهها ترانه و سرود در باره ندا آقا سلطان به عنوان
سمبل انقلاب ضد اسلامی، انقلاب ضد تبعیض، انقلاب زنانه ایران به ادبیات
سیاسی و موزیک جهان تقدیم کرد.
علیه تبعیض: این تفاو تها از کجا ناشی می شود؟
محسن ابراهیمی: این تفاوتها به این واقعیت مربوط است که
ایدئولوژی طبقه حاکم در ایران مذهبی است. در ایران، اسلام، ایدئولوژی
طبقه حاکم است اما فرهنگ و آرزو و خواسته میلیونها زن انسانی است.
حکومت اسلامی، زن را انسان حساب نمیکند، اما زنان ایران، انسانی ترین
تصویر از خودشان و زندگی را دارند و به این خاطر مجبورند در مقابل
حکومت اسلامی مبارزه کنند و مبارزه میکنند.
علیه تبعیض: تفاوت انقلاب در ایران و مصر از این زاویه را می
توانید بیشتر توضیح بدهید؟
محسن ابراهیمی: انقلاب در مصر اساسا علیه فقر و بیکاری و
فلاکت و تحقیر و لگدمال کردن حرمت و آزادی و انسانیت توده های وسیع
مردم از جمله زنان است. انقلاب در ایران علیه همه اینهاست باضافه بی
حقوقی مطلق زنان. انقلاب در ایران در عین حال علیه تعرض و تجاوز علنی و
رسمی و قانونی و شرعی علیه نصف جمعیت یعنی زنان است. انقلاب در ایران،
نه تنها انقلابی علیه فقر و بیکاری و تحقیر میلیونها توده تهیدست است
بلکه انقلابی علیه یک حکومت قرون وسطایی است که در اول قرن بیست و یک،
زن را رسما از رده انسانیت خارج کرده است و زن را به خاطر عشق و عواطف
انسانی اش سنگسار میکند. انقلاب در ایران، نه تنها انقلابی علیه فقر و
تفاوت طبقاتی است بلکه انقلابی علیه جنایت سازمان یافته اسلامی علیه
زنان است. انقلاب مصر برای سرنگون کردن حکومت طبقات میلیاردر مفتخور
است. انقلاب ایران، هم علیه طبقات میلیاردر مفتخور است و هم علیه
کثیفترین، خونین ترین و چرکین ترین ایدئولوژی همین طبقات، علیه جنبش
ارتجاعی اسلام سیاسی است.
انقلاب ایران، انقلابی برای آزادی و برابری و انسانیت تمام کمال است.
انقلابی برای رفاه و حرمت و آزادی همه انسانهاست. انقلابی علیه طبقه
مفتخور سرمایه دار است. انقلابی علیه خرافات مذهبی است. انقلابی علیه
حاکمیت توحش قرون وسطائی علیه زنان است. انقلابی برای آزادی و برابری،
انقلابی علیه هر نوع تبعیض و نابرابری، انقلابی علیه کثیفترین و
ضدانسانی ترین رفتار با نصف جمعیت جهان، علیه زنان است. *
تورنتو
٢٠ فوریه ٢٠١١
|